สวัสดีครับ สำหรับใครที่กำลังวางแผนจะเผยแพร่ฟอนต์เสรี (หรือเผยแพร่ไปแล้วและสนใจจะเปลี่ยน license ก็ตาม) ผมขอเสนอ Open Font License (OFL) เป็นสัญญาอนุญาตครับ
OFL คืออะไร?Open Font License (OFL) เป็นสัญญาอนุญาตที่เขียนขึ้นมาสำหรับซอฟต์แวร์ฟอนต์เสรี โดยมีจุดมุ่งหมายคือการสนับสนุนการพัฒนา ใช้ และปรับปรุงซอฟต์แวร์ฟอนต์ในวงกว้าง
OFL ถูกเขียนขึ้นโดยสถาบันภาษาศาสตร์สากลซัมเมอร์เมื่อปี 2007 และในปัจจุบันถ้าเราลองเข้า
fonts.google.com ซึ่งเป็นโครงการเผยแพร่ฟอนต์เสรีของ Google เราจะพบว่าซอฟต์แวร์ฟอนต์แทบทั้งหมดนั้นเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต OFL ฉบับนี้
OFL มีรายละเอียดอย่างไรบ้าง?ต้นฉบับของสัญญาอนุญาตฉบับนี้เป็นภาษาอังกฤษสามารถดูได้ที่
scripts.sil.org/cms/scripts/page.php?item_id=OFL_webโดยสรุปแล้ว OFL อนุญาตให้ผู้ที่ได้รับซอฟต์แวร์ฟอนต์สามารถใช้ ศึกษา และเผยแพร่ไฟล์ฟอนต์ต่อได้อย่างอิสระโดยไม่มีค่าใช้จ่าย โดยแน่นอนว่ามีการเขียนป้องกันการนำไฟล์ฟอนต์เสรีไปขายโดยตรง แต่ไม่เป็นการปิดโอกาสในการใช้งานเชิงพาณิชย์
พูดง่าย ๆ คือใครก็ตามสามารถใช้งานฟอนต์ที่แผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต OFL ได้ฟรี ไม่ว่าจะใช้งานส่วนตัว ใช้งานเชิงพาณิชย์ หรืองานใด ๆ ทั้งที่ก่อให้เกิดรายได้หรือไม่ก็ตาม
นอกจากนี้ OFL ยังอนุญาตให้ผู้ที่ได้รับไฟล์ฟอนต์สามารถศึกษา แก้ไข ดัดแปลง และพัฒนาฟอนต์ต่อยอดได้อย่างอิสระภายใต้ข้อกำหนดว่าฟอนต์ที่ถูกดัดแปลงขึ้นจะต้องเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต OFL เช่นกัน
OFL มีข้อดีอย่างไร?นอกจากข้อดีที่กล่าวไปแล้วด้านบน OFL มีข้อดีอีกข้อคือการสร้างมาตรฐานที่ชัดเจนทั้งกับผู้เผยแพร่และผู้ใช้งานทั่วโลก
ลองจินตนาการว่าเราเป็นผู้เผยแพร่ฟอนต์ คงจะไม่ใช่เรื่องดีแน่ถ้าหากคำถามส่วนใหญ่จากผู้ใช้เป็นคำถามเกี่ยวกับสัญญาอนุญาตแทนที่จะเป็นข้อเสนอแนะ หรือการแจ้งปัญหาการใช้งานต่าง ๆ
และในมุมของผู้ใช้ การใช้ OFL ทำให้ผู้ใช้สามารถตัดสินใจใช้งานฟอนต์ได้ง่ายขึ้น เพราะ OFL มีเนื้อความเหมือนกันทั่วโลก
ไม่ว่าจะเป็นฟอนต์ภาษาใด ถ้าหากผู้ใช้งานเจอสัญญาอนุญาต OFL และเคยศึกษาเนื้อหามาแล้ว ผู้ใช้สามารถตัดสินใจได้ทันทีว่าเขามีสิทธิ์ที่จะใช้งานแบบไหนได้บ้าง
อยากเผยแพร่ฟอนต์โดยใช้ OFL ต้องทำอย่างไรบ้าง?วิธีการเผยแพร่ฟอนต์ภายใต้ OFL มีเพียงไม่กี่ขั้นตอนคือ
1. ดาวน์โหลด
OFL.txt จากนั้นแก้ไขบรรทัดบนสุดเป็นชื่อของคุณเอง (เช่น Copyright 2022 <ชื่อ-นามสกุล>) และแนบไฟล์ OFL.txt คู่กับไฟล์ฟอนต์ที่จะทำการเผยแพร่
2. ตั้งค่าข้อความในไฟล์ฟอนต์ (ก่อนที่จะ export จากโปรแกรม) ว่าฟอนต์นี้เผยแพร่ภายใต้ OFL เช่น This Font Software is licensed under the SIL Open Font License, Version 1.1. This license is available with a FAQ at:
http://scripts.sil.org/OFL และใส่ License URL เป็น
http://scripts.sil.org/OFLสำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมและคำถามที่พบบ่อยของ OFL สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่
scripts.sil.org/cms/scripts/page.php?item_id=OFL_web หรือสามารถโพสต์ถามในกระทู้นี้ได้เช่นกันครับ
ขอขอบคุณผู้สร้างสรรค์ทุกท่านครับ :)