(บอกไว้ก่อนว่า ผมไม่ใช่ตัวแทนของ Google หรือมนุษย์คนใดนะครับ คำแปล ความเห็น และคำแนะนำด้านล่างนี้เป็นของผมคนเดียว ผมเจอมาแบบไหน ผมก็บอกคุณได้แค่แบบนั้น คุณอาจจะได้รับประสบการณ์ที่ต่างจากผม คุณต้องทำทุกอย่างเองในขั้นตอนการอนุมัติใบเสนอราคาและการทำสัญญากับ Google เอง ส่วนใหญ่เป็นเรื่องเอกสารและการเงิน ผมไม่มีส่วนได้เสียระหว่างคุณกับ Google และอย่าหลงเชื่อใครที่อ้างว่าสามารถจัดการเรื่องเหล่านี้แทนคุณได้ ยกเว้นคุณจะทำในนามองค์กร, บริษัท หรือนิติบุคคล)
เชิญนักเลงฟอนต์ทั้งมือใหม่และมือเก๋าส่งฟอนต์เข้าบรรจุใน
Google Fonts collection พร้อมเสนอราคาที่ต้องการจากผลงานของคุณได้ตามสบาย เริ่มต้นที่ $0 (และไม่จำกัดราคา ถ้าราคาสมเหตุสมผลกับคุณภาพฟอนต์ของคุณนะครับ) เงื่อนไขด้านคุณภาพและวิธีการทำงาน ผมแปลคร่าวๆ จาก
https://github.com/google/fonts/blob/master/CONTRIBUTING.md ได้ตามด้านล่างนี้ (เฉพาะส่วน Font Requirements นะครับ ลองอ่านเต็มๆ ดูเองจากต้นฉบับได้เพื่อความแน่ใจ)
เงื่อนไขเราจะยินดีเป็นอย่างยิ่ง หากคุณต้องการส่งฟอนต์เข้าร่วมใน Google Fonts collection ถ้าผลงานของท่านเข้าข่ายคุณภาพต่อไปนี้:
- เป็นฟอนต์ที่ออกแบบโดยคุณเอง (original) หรือ เป็นผลงานออกแบบที่รื้อฟื้นงานที่เป็น public domain (ไม่ใช่ลิขสิทธิ์ของใคร) และผลงานมีคุณภาพดี
- โครงการของคุณใช้สัญญาอนุญาตแบบ
SIL Open Font License v1.1 (OFL) และ
ไม่สงวนชื่อฟอนต์ (no Reserved Font Name)
- โครงการพัฒนาโดยใช้ Github หรือระบบอื่นๆ ที่คล้ายกัน เพื่อเผยแพร่ซอร์สอย่างเปิดเผย ให้ผู้คนทั่วไปเข้าไปมีส่วนร่วมได้และคอยดูแลสม่ำเสมอ ซอร์สในที่นี้คือฟอนต์ในรูปแบบที่สะดวกต่อการดัดแปลงแก้ไข รวมทั้งคำอธิบายขั้นตอนในการผลิตหรือสคริพต์สำหรับผลิตฟอนต์
- ฟอนต์ทุกตัวต้องมีรูปแบบเป็นไฟล์ TTF ที่ hint แล้ว (ใช้ ttfautohint เป็นต้น)
- ฟอนต์ทุกตัวมีตัวอักขระ (ละติน) ไม่น้อยกว่า 215 ตัว ตามที่ระบุใน
latin_unique-glyphs.nam- ฟอนต์ (ในตระกูลเดียวกัน) ต้องมีชุดอักขระยูนิโด้ดเหมือนกันทุกตัว (ตัวที่ยูนิโค้ดไม่ได้ encode ไว้ ไม่ต้องเหมือนกันก็ได้)
- มีไฟล์ README.md รวมอยู่ใน source repository (ภาษาชาวบ้านคือ อยู่ในโฟลเดอร์หลักนั่นแหละครับ) พร้อมข้อมูล FONTLOG (บันทึกคร่าวๆ ว่าคุณทำอะไรกับฟอนต์แต่ละเวอร์ชั่นบ้าง) และมีชื่อของคุณ รวมทั้งหน้าโปรไฟล์ Google+ ของคุณ เพื่อที่จะได้เตรียมคำอธิบายได้ถูกต้องก่อนการเผยแพร่ฟอนต์ (
ตัวอย่างรายชื่อนักออกแบบ)
ส่วนบรรทัดสุดท้ายที่บอกว่าให้เปิด issue (ใน Github) เพื่อขอส่งฟอนต์
อันนี้อ่านไว้ แต่ยังไม่ต้องทำนะครับ เพราะคุณ Dave Crossland ที่ปรึกษาโครงการ Google Fonts แจ้งผมว่า ทุกคนสามารถสอบถามและเสนอราคากับเขาได้โดยตรงเลย ตามช่องทางที่คุณสะดวก (ขอภาษาอังกฤษนะครับ เพราะแกอ่านภาษาอื่นลำบาก นั้นเป็นเหตุผลที่แกอยากให้ผมมาโพสต์เป็นภาษาไทยให้พี่น้องพอจะนึกภาพออกก่อน)
- Google+:
https://plus.google.com/+DaveCrossland/about- Twitter:
https://twitter.com/davelab6- Email: d [dot] crossland [at] gmail [dot] com
ถ้าอ่านเงื่อนไขแล้วรู้สึกเกร็ง ผมมีคำแนะนำดังนี้ครับ- คุณสามารถนำฟอนต์ฟรีตัวเก่าของตัวเองที่เคยเผยแพร่ใน f0nt.com หรือที่อื่นๆ มาปรับปรุง แล้วเสนอราคาได้นะครับ อันนี้ผมคุยกับคุณเดฟแล้ว ไม่มีปัญหาถ้าฟอนต์ที่คุณออกแบบเองแค่เปลี่ยนสัญญาอนุญาตเป็น OFL และทำตามเงื่อนไขข้างบน ถ้าฟอนต์คุณน่าสนใจพอ เขาก็จะรับพิจารณาใบเสนอราคาของคุณ (ผมก็เพิ่งเสนอราคาฟอนต์เก่าที่ทำไว้ไปเหมือนกันครับ ดังนั้นไม่ผิดเงื่อนไข)
- ผมคิดว่าฟอนต์หลายตัวจากหลายท่านที่เผยแพร่ใน f0nt.com มีบุคลิกและคุณภาพน่าสนใจพอ แต่อาจต้องปรับปรุงเรื่อง spec และ scale ให้ได้มาตรฐานสากลนะครับ อย่างน้อยๆ ก็เปลี่ยนเป็นยูนิโค้ด และ
ไม่ควรเสนอฟอนต์ฟรีที่เป็นตระกูลเดียวกับฟอนต์ที่คุณทำขายแล้วนะครับ อาจจะมีปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์ในอนาคต (อันนี้เป็นผลเสียกับคุณเองมากกว่า Google นะฮะ) ส่วนเรื่อง OpenType features คุยกับผมได้ ผมยินดีช่วยเต็มที่ เพราะก็กำลังปรับปรุงฟอนต์เทมเพลตตัวใหม่สำหรับภาษาไทยอยู่ครับ (
https://github.com/fontuni/fontuni เพิ่งเปลี่ยนชื่อจาก F0ntUni เป็น FontUni เพราะเป้าหมายมันเปลี่ยนมารองรับฟอนต์สำหรับเว็บเป็นหลัก และทำฟีเจอร์กับ gen fonts ด้วย command line เป็นส่วนใหญ่ ตอนนี้ยังอยู่ในช่วง "เขียนเอง เข้าใจเองคนเดียว" แต่ถามผมได้นะครับว่าใช้งานยังไง ต่อไปจะได้ปรับปรุงให้ใช้งานง่ายขึ้น)
- ส่วนเหตุผลที่ว่าทำไมต้องเป็น OFL นั้นก็เพื่อให้ฟอนต์ของคุณเป็น
ฟอนต์เสรี (Libre Fonts) ไม่ได้หมายถึงทำฟอนต์ให้คนอื่นใช้ฟรีอย่างเดียว แต่คำว่า Libre แปลว่าเราให้เสรีภาพผู้ใช้ฟอนต์และนักพัฒนาฟอนต์คนอื่นๆ ในการใช้งาน ดัดแปลง หรือแจกจ่ายฟอนต์ต้นแบบได้อย่างอิสระด้วย (อันนี้เป็นแนวคิดที่่คุณควรให้ความสำคัญด้วยนะครับ ส่วนเรื่องเงินสนับสนุนจาก Google เป็นแค่แรงกระตุ้นให้คุณสละเวลามาทำฟอนต์เสรี) และ OFL ก็
ไม่ได้ ให้สิทธิ์คนอื่นเอาฟอนต์ของคุณไปขาย ดังนั้นสบายใจได้
- ทำความคุ้นเคยกับ Git และ Github ไว้จะดีมาก การทำความคุ้นเคยกับเทคโนโลยีเป็นการลงทุนด้านความรู้อย่างนึงนะครับ (และมันให้คุณใช้ฟรี!) เพราะกระบวนทดสอบของ Google Fonts จะใช้เครื่องมือมากมายใน Github เป็นส่วนใหญ่ เรื่องทางเทคนิคพวกนี้ สามารถพูดคุยกับผมได้ ผมรู้เท่าไหร่ผมก็บอกเท่านั้นนะครับ (ไม่กั๊กและไม่เกิน) หรือสอบถามกันในโพสต์นี้ก็ได้
- ไม่ต้องกังวลว่าฟอนต์ของคุณต้องเข้าข่ายทุกเงื่อนไขก่อนเสนอราคานะครับ ค่อยๆ ปรับปรุงได้ เพราะผมก็ทำแบบนั้น ค่อยๆ อัพเดตใน Github ไป แต่ควรมีตัวอักษรตัวอย่างที่
วาดไว้เนียนสุดชีวิต ก่อน ให้เขาพอเห็นคุณภาพและบุคลิกของฟอนต์
- ฟอนต์ของคุณไม่จำเป็นต้อง
ระดับเทพ สำหรับใช้ในงานสิ่งพิมพ์มืออาชีพนะครับ ขอให้ฟอนต์มีบุคลิกน่าสนใจและดีพอสำหรับบุคคลทั่วไป (ที่ไม่จำเป็นต้องเป็นนักออกแบบ) เพราะ Google Fonts เน้นใช้งานในเว็บเป็นหลัก ดังนั้นรายละเอียดแบบที่ต้องจ้องดูครึ่งวันไม่ต้องใส่ไว้ก็ได้ แต่ขอให้ดูชัดในจอคอมพิวเตอร์และมือถือ (hinting เลยสำคัญสำหรับเขา)
- ส่วนรายละเอียดที่ต้องเขียนในใบเสนอราคานั้น หลักๆ จะเป็น 1)จำนวนเงินที่คุณต้องการการสนับสนุน 2)ระยะเวลาที่คุณจะใช้ในการทำฟอนต์ 3)ตัวอย่าง glyphs 4)ข้อมูลเกี่ยวกับการออกแบบ ได้แรงบันดาลจากไหน ฟอนต์คุณใกล้เคียงกับฟอนต์ใคร (บอกอย่างซื่อสัตย์ไปเลยนะครับ เพราะการได้รับแรงบันดาลใจหรือทำฟอนต์เหมือนคนอื่นโดยบังเอิญไม่ใช่บาป!)
- ตอนแรกว่าจะแชร์ตัวอย่าง proposal ของผมให้ดู แต่เอาไว้หลังจากคุณพูดคุยกับคุณเดฟเองคร่าวๆ (เพื่อทำความรู้จักคุณหรือผลงานที่ผ่านมาของคุณ) แล้วเขาจะส่งตัวอย่างให้คุณดูเองนะครับ แต่มันเขียนไม่ยาก ปกติทำ 1 หน้าต่อฟอนต์ 1 ตระกูล เขียนไว้ใน Google Docs แล้วเขาจะให้รายละเอียดอื่นๆ เกี่ยวกับการทำสัญญากับ Google
โครงการใน Github ที่เข้าร่วมกับ Google Fonts ลองดูตัวอย่างได้จาก repos ของ Cadson Demak
-
https://github.com/cadsondemak (เขาส่งฟอนต์หลายตัว ลองเลือกคลิ๊กดู บางตัวมี specimen ให้ดูแล้ว ผมเขียนไว้ในกระทู้อื่น)
แล้วก็โครงการของผมเองที่เพิ่งเริ่่มจะเข้าที่เข้าทางและรวบรวมในชื่อ FontUni Foundry (ทำฟอนต์อยู่คนเดียวแต่กระแดะอยากใช้ชื่อ Foundry แค่นั้นฮะ ไม่มีไรมาก!
https://fontuni.com/ ก่อนหน้านี้ชื่อ BoonUni)
-
https://github.com/fontuni/boonjot (ตัวอื่นๆ ที่เสนอไปแล้วแต่ยังไม่ได้ปรับปรุง ก็เช่น Boon, BoonTook, BoonBaan เปลี่ยนชื่อจาก BoonHome แล้วก็ Vain (เวร) - ตัวนี้ฮา เสนอราคา $0 ให้เขายอมรับ!)
ติดต่อผมได้ตามช่องทางนี้นะครับ ผมยินดีสนับสนุนให้ทุกคนทำฟอนต์เสรีแล้วได้ค่าขนมค่ากาแฟติดมือ!
- Twitter:
https://twitter.com/gzix หรือ
https://twitter.com/fontuni- Email: gibbozer [at] gmail [dot] com
*** ฝากพี่น้องประชาสัมพันธ์ต่อไปด้วยนะครับ เพราะมันไม่ใช่การแข่งขัน ทุกคนมีสิทธิ์เข้าร่วมถ้าเห็นว่าผลงานของตัวเองเข้าข่ายคุณภาพที่ Google Fonts กำหนด ไม่จำเป็นต้องทำฟอนต์เป็นอาชีพ ***
